Kiedy decydujemy się na przygarnięcie szczeniaka lub adopcję dorosłego psa, który nigdy nie mieszkał w domu, musimy liczyć się z koniecznością nauczenia go, że załatwianie się w domu jest zabronione. Wielu właścicieli sądzi, że najlepszym sposobem na oduczanie psa załatwiania się w domu jest kara. Niestety zwierzę nie zawsze zrozumie karę tak jakbyśmy tego chcieli. Wiele psów w takiej sytuacji po prostu zaczyna załatwiać się w innym miejscu, ale wciąż w domu! Zdecydowanie lepszym sposobem jest nagradzanie za dobre zachowania. W tym celu wychodzimy z psem na dwór i czekamy aż się załatwi, kiedy to już zrobi nagradzamy go przysmakiem i głaszczemy. Dopiero po załatwieniu się możemy iść na dalszy spacer. Bardzo ważne jest aby dać do zrozumienia psu, że wychodzenie z domu to nie tylko spacer, ale przede wszystkim czas kiedy on powinien się załatwić. Istotne w kontakcie z psem jest dawanie mu sygnałów dźwiękowych, takich jak „nie wolno”, „chodź siku” itp. Kiedy jesteśmy w domu należy poświęcić psu maksymalnie dużo uwagi, jest to szczególnie ważne w tym początkowym okresie kiedy chcemy nauczyć psa nowych dla niego zachowań. Aby pies lepiej zrozumiał, że załatwiać należy się poza domem, wychodźmy z psem około raz na godzinę i czekajmy aż się załatwi. Z czasem z psem należy wychodzić coraz rzadziej, aby nie przyzwyczajać go do ciągłych spacerów. Jeśli nasz pies już załatwił się w domu, musimy zadbać o pozbycie się zapachu nieczystości. Psy mają bardzo dobry węch i bez problemu wyczują miejsce oznaczone przez nich, co może prowadzić do kolejnego siusiania w tym miejscu. Aby skutecznie pozbyć się zapachu dobrze jest wyposażyć się w odpowiednie specyfiki, które możemy dostać w sklepach zoologicznych. Sprawdzi się tu również środek odstraszający zwierzęta, ma on zapach, który jest nieprzyjemny dla psa i dzięki temu, miejsce które wcześniej było notorycznie obsikiwane, teraz stanie się nielubiane przez psa. Jeśli twój pies jeszcze nie potrafi wstrzymywać swoich potrzeb fizjologicznych, musisz odpowiednio zadbać o wyznaczenie mu odpowiedniego miejsca do załatwiania, gdy nie ma cię w domu. Takie zachowania pozwolą psu nabrać dobrych nawyków. Nawet jeśli załatwi się w domu do w miejscu, które my mu my wyznaczyliśmy, a nie tak gdzie jemu się podoba. Buduje to relację pies-właściciel, to właściciel powinien decydować kiedy i gdzie pies się załatwia. Wychodząc z domu najlepiej jest zamknąć psa w pomieszczeniu, które łatwo będzie sprzątać (łazienka, kuchnia itp.). Należy zostawić mu wodę i zabawki, aby miał się czym zająć. W sprawie załatwiania najlepiej sprawdzą się gazety, a na nich odrobina ziemi, która będzie przypominać psu miejsce, w którym docelowo ma się załatwiać już zawsze, czyli na dworze. Należy pamiętać, że pies raz nauczony pewnych nawyków, bardzo ciężko się od nich odzwyczaja. Od początku musimy kłaść nacisk na nauczenie go odpowiedniego zachowania w domu, aby uniknąć problemów w przyszłości. redakcja serwisu Każdy pies zasługuje na wyjątkowe traktowanie, dlatego wspólnie ze sklepem pragniemy podzielić się z Wami naszą wiedzą
Decyzję o eutanazji zawsze podejmują dwie strony - właściciele i lekarz (który musi przedstawić opinię medyczną o potrzebie wykonania tego zabiegu).Z prawnego punktu widzenia prawo do podjęcia decyzji o opuszczeniu życia psa należy podjąć bezpośrednio sam właściciel - on naprawdę ocenia swoje szanse: czy będzie w stanie zapewnić psu niezbędną opiekę, jak cała rodzina Pożegnać ukochanego pupila – wielu opiekunów psów odkłada tę myśl jak najdłużej. Niemniej ważne jest, aby zawczasu rozważyć opcję uśpienia psa. Z nami dowiesz się, czego się spodziewać, jeśli musisz uśpić swojego psa i jak na ten moment się przygotować. Spis treści Odpowiedni moment: Kiedy pies powinien zostać uśpiony?Uśpienie psa: U weterynarza czy w domu?Co trzeba wziąć pod uwagę przy pochówku?Radzenie sobie z żałobą po psieTwój pies jest w żałobie – oznaki i pomoc Odpowiedni moment: Kiedy pies powinien zostać uśpiony? Niestety decyzja o tym, czy psa uśpić czy nie, nie zawsze jest oczywista. Nawet w przypadku zwierząt przewlekle chorych, trudno jest podjąć decyzję za psa, że np. dzisiaj będzie jego ostatni dzień. Kiedy mówimy o uśpieniu, mamy na myśli eutanazję psa. Słowo to pochodzi od greckiego „eu” oznaczającego „dobro” i „thanatos” oznaczającego „śmierć”, czyli chodzi o „dobrą śmierć”. Podstawowym założeniem eutanazji jest to, że śmierć jest uwolnieniem od cierpienia dla zwierzęcia. Weterynarz jako osoba do kontaktu Odpowiedź na pytanie „Czy powinienem uśpić psa?” może być bardzo trudna, ale musisz pamiętać o jednym – nie jesteś sam. Weterynarz jest najlepszą osobą do kontaktu, jeśli chodzi o znalezienie odpowiedniego momentu na uśpienie psa. Zapytaj, jak ocenia jakość życia Twojego zwierzęcia i jaki byłby właściwy moment na oszczędzenie mu cierpienia. Możliwe jest też, że pies dokona żywota spokojnie w domu z przyczyn naturalnych. Tutaj również weterynarz jest po Twojej stronie ze słowami i wsparciem medycznym – na przykład z środkami przeciwbólowymi. Uśpienie psa przewlekle chorego lub starego Uśpienie powinno być rozwiązaniem tylko wtedy, gdy zwierzę cierpi i nie ma szans na wyleczenie. U przewlekle chorych lub starych psów z ciężką artrozą i innymi dolegliwościami stan pogarsza się w ciągu tygodni i miesięcy. Jednak wiele psów ma dobre i złe dni, co sprawia, że trudno jest ocenić właściwy moment. Tym niemniej warto wspomnieć, że większość opiekunów psów instynktownie wie, kiedy nadszedł czas na ostatnią wspólną drogę. Oznakami tego są na przykład: Chory lub bardzo stary pies... ...ma ból, na który leki nie pomagają. ...jest apatyczny i nic go nie interesuje. ...nie może już wstać samodzielnie. Uśpienie psa po wypadku Wypadki mogą prowadzić do tego, że opiekunowie nagle i niespodziewanie stają przed pytaniem, czy ich pies powinien zostać uśpiony. Mówi się wtedy o „spontanicznej” eutanazji. Postaraj się zachować zdrowy rozsądek, gdy staniesz przed taką decyzją. W przypadku ostrych urazów najważniejsza jest ocena weterynarza. Miej na uwadze długoterminowe rokowania. W razie wątpliwości należy zasięgnąć opinii drugiego eksperta, na przykład w klinice weterynaryjnej. Oczywiście dotyczy to też sytuacji, w której pies może odczuwać ból, na który nie ma lekarstwa. Jeśli obrażenia są zbyt poważne i nie ma alternatywy dla eutanazji, lekarz weterynarii Cię o tym poinformuje. Także podczas planowanego zabiegu może dojść do „spontanicznej” eutanazji, jeśli stan psa okaże się nieuleczalny, np. z powodu zaawansowanej choroby nowotworowej. W tym celu jednak weterynarze potrzebują Twojej uprzednio wyrażonej zgody. Agresywne psy Na szczęście psy są niezwykle rzadko poddawane eutanazji z powodu ich zachowania. Czasami za agresywnym zachowaniem kryją się choroby, takie jak ból czy nowotwory. Jedno jest pewne: Weterynarzom nie wolno dokonywać eutanazji psów bez uzasadnionej przyczyny. Jednorazowe ugryzienie zwykle do nich nie należy. Twój pies jest w żałobie – oznaki i pomoc Czy inne psy w domu też mogą się smucić, gdy ich zwierzęcego przyjaciela nagle zabraknie? Nie mamy wprawdzie wglądu w ich psychikę, ale faktem jest, że gdy członka stada już nie ma, większość psów zmienia swoje zachowanie. Tęsknią za swoim towarzyszem. Oczywiście dotyczy to również zmarłych kotów. Oznaki żalu u psów obejmują: zmniejszenie apetytu niepokój wycofanie lub duża potrzeba bliskości Jeśli masz więcej psów w domu, musisz wiedzieć, że może dojść do konfliktów, ponieważ hierarchia zawsze musi być ustalona na nowo, gdy jednego z nich zabraknie. Wsparcie dla pogrążonych w żałobie zwierząt Pomocne jest, aby pies mógł powąchać umierającego towarzysza, aby się z nim pożegnać. W ten sposób zapewnisz, że nie będzie go nieustannie szukać. Niemniej psy mogą również wypracować rytuały żałobne – na przykład stanie codziennie przy drzwiach i czekanie. Najlepszym sposobem, aby pomóc swojemu psu jest emanowanie spokojem i bezpieczeństwem. Utrzymuj codzienną rutynę i przytulaj swojego czworonożnego przyjaciela, kiedy tego potrzebuje. Ważne jest także, aby włączyć beztroską zabawę do codziennego życia. Należy ponadto poczekać kilka tygodni przed przyjęciem nowego członka paczki. Większość psów potrzebuje tego czasu, aby poradzić sobie ze stratą. Jeśli Twój czworonożny przyjaciel jest nadal w żałobie miesiące po śmierci innego zwierzęcia, skonsultuj się z weterynarzem. Informacje o ostatniej wspólnej drodze z kotem: Ostatnie pożegnanie: Kiedy kot musi zostać uśpiony . W końcu nadszedł moment, którego obawia się każdy właściciel psa: Puppy był coraz starszy i coraz słabszy.– Miał problemy z chodzeniem i zaćmę, gdy zostawał sam w domu, to zdarzało Psy w domu to mnóstwo bezinteresownej miłości i wiele okazji do śmiechu i zabawy. Badania pokazują, że kontakt z czworonożnym przyjacielem istotnie wpływa na obniżenie ciśnienia krwi, zmniejszenie wydzielania kortyzolu (zwanego hormonem stresu), redukcji złego cholesterolu, w przypadku dzieci natomiast już w okresie ich życia płodowego minimalizuje ryzyko wystąpienia astmy i alergii w przyszłości. Przychodzi jednak moment, gdy człowiek musi ponieść koszt dobra, które otrzymuje przez kilkanaście lat psiego życia. To chwila, w której czas się z ukochanym pupilem pożegnać. Uśpienie psa — jak wygląda ten przykry proces? Kiedy zapadnie decyzja o uśpieniu psa, w pierwszej kolejności weterynarz podaje psu zastrzyk uspokajający i znieczulający. Dopiero kiedy pewne jest, że zwierzę nie będzie dalej cierpieć, dożylnie aplikowany jest preparat mający spowodować zgon — mieszanka na bazie barbituranów w bardzo wysokim stężeniu. Po zastrzyku u psa mogą wystąpić silne reakcje, jednak nasze zwierzę nie będzie już tego czuło. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w dalszej części artykułu. Eutanazja psa a prawo Nikt nie chce tracić przyjaciela, czasem jednak uporczywe utrzymywanie go przy życiu jest równoznaczne z zadawaniem mu cierpienia. Lepiej (choć z pewnością nie łatwiej) jest pozwolić pupilowi odejść spokojnie niż przedłużać wywołane chorobą męczarnie. Kiedy uśpić psa? Decyzji tej nie wolno, oczywiście, podejmować pochopnie – zresztą nie pozwala nam na to prawo. Ustawa o ochronie zwierząt określa wyraźnie, kiedy można uśpić psa, a kiedy nie – eutanazja jest bowiem wyjściem ostatecznym, gdy medycyna nie może pomóc zwierzęciu. Można ją przeprowadzić wyłącznie w trzech przypadkach: gdy zachodzi konieczność natychmiastowego uśpienia;istnieje poważne zagrożenie sanitarne dla ludzi i innych zwierząt;jest to jedyny sposób wyeliminowania osobnika zagrażającego ludziom lub innym zwierzętom. Pierwsza z tych okoliczności dotyczy przede wszystkim ciężkiej choroby psa – nieuleczalnej, powodującej duże cierpienie. W tym przypadku decyzję podejmuje opiekun przy wsparciu lekarza weterynarii. Specjalista musi uznać, że dalsze leczenie nie przyniesie poprawy, a będzie niekorzystne dla fizycznego i psychicznego stanu zwierzęcia. Przesłanką do uśpienia psa nie mogą być wysokie koszty leczenia czy starość niepowodująca niedołęstwa – w takim przypadku weterynarz ma prawo odmówić przeprowadzenia zabiegu. Druga przesłanka wiąże się z groźnymi dla życia innych zwierząt oraz ludzi chorobami, które roznosi pies. Warto przy tym pamiętać, że schorzenia te są wymienione w ustawie o ochronie zwierząt. Trzeci punkt dotyczy przede wszystkim psów agresywnych, stanowiących zagrożenie dla innych zwierząt i ludzi. Tylko pozornie jest on jednak oczywisty – decyzja o uśpieniu także w tym przypadku musi mieć medyczne podstawy. Oznacza to, że pies powinien zostać poddany obserwacji specjalisty, najlepiej behawiorysty, który określi przyczyny nieprawidłowego zachowania. Niewykluczone, że agresję (np. na tle dominacyjnym lub terytorialnym) da się opanować poprzez odpowiednie leczenie i treningi. Kiedy nie można uśpić psa? Niezgodne z prawem, rzecz jasna, jest uśpienie psa zdrowego, młodego i w pełni sprawnego na życzenie właściciela, gdy np. gdy przeprowadza się on do innego kraju albo znudziła mu się opieka nad czworonogiem. Weterynarz odmówi też wykonania zabiegu w przypadku psa w podeszłym wieku lub niepełnosprawnego, nad którym opieka przekracza możliwości opiekuna – o ile zwierzę nie odczuwa bólu, ma apetyt i jest w stanie poruszać się samodzielnie. Polskie prawo zezwala weterynarzowi dokonać eutanazji nawet bez zgody właściciela. Może się tak stać w przypadku psa przywiezionego z wypadku, gdy lekarz widzi, że żaden zabieg nie pomoże zwierzęciu wrócić do sprawności, a dalsze utrzymywanie przy życiu będzie powodowało jedynie cierpienie. Kto podejmuje decyzję o uśpieniu psa? Czy zawsze decyzja o eutanazji należy wyłącznie do właściciela? Polskie prawo w dwóch przypadkach odbiera opiekunowi prawo do stanowienia o losie pupila, przenosząc je na lekarza weterynarii. Dzieje się tak, gdy pies zapada na jedno ze schorzeń wymienionych w ustawie o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt. W odniesieniu do psów przepis ten ogranicza się do dwóch chorób: gruźlicy i wścieklizny. W takiej sytuacji opiekun nie może nic zrobić, lekarz ma bowiem prawny obowiązek przeprowadzenia eutanazji. Ile kosztuje uśpienie zwierzęcia? Zdarza się, że opiekun – czy to ze względu na koszty, czy też pragnienie zaoszczędzenia pupilowi stresu – decyduje się samodzielnie pomóc mu odejść, używając w tym celu ogólnodostępnych środków. To duży błąd, za który płaci umierający pies – niewłaściwie zaaplikowane leki najczęściej tylko zwiększają jego cierpienie. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest powierzenie eutanazji profesjonalistom. Pragnąc, by ukochany czworonóg odszedł w znanym mu i bezpiecznym emocjonalnie środowisku, można poprosić lekarza o wizytę w domu, zwłaszcza gdy transport do kliniki mógłby przyczynić się do większych męczarni zwierzęcia. Dlaczego tak ważne jest, by zabieg przeprowadzał weterynarz? Ze względu na dobro psa – tylko profesjonalista wie bowiem, jak dobrać dawki leków do wieku, stanu i wagi chorego zwierzęcia, zapewniając mu tym samym bezbolesną, spokojną śmierć. Jaki jest koszt eutanazji psa? Kwota, jaką trzeba zapłacić za sam zabieg, waha się w granicach 35–200 zł i jest uzależniona przede wszystkim od masy psa. Wynika to z dawki leku, jaki trzeba podać zwierzęciu – przykładowo za uśpienie psa do 5 kg właściciel musi zapłacić ok. 55 zł. Oddzielnie uiszcza się opłaty za pochówek czworonożnego przyjaciela. Jak przebiega uśpienie psa? Sam zabieg eutanazji przebiega w dwóch etapach. Najpierw lekarz podaje psu zastrzyk uspokajający i znieczulający, dzięki któremu zwierzę przestaje odczuwać ból i strach – w przypadku znacznego wycieńczenia organizmu chorobą czasami już ten środek prowadzi do śmierci. Dopiero po kilku minutach aplikowany jest preparat mający spowodować zgon. Jest to mieszanka na bazie barbituranów w bardzo wysokim stężeniu – w krajach europejskich najczęściej stosuje się dwa związki: pentobarbital oraz wspomagający jego działanie embutramid. Środek ten zazwyczaj podaje się dożylnie – iniekcja dosercowa, ze względu na znaczną bolesność, wykonywana jest tylko w wyjątkowych sytuacjach, np. gdy lekarz nie może wkłuć się w żyłę. Substancja usypiająca powoduje zatrzymanie akcji serca i śmierć zwierzęcia. Przedśmiertne drgawki lub odruch przypominający próbę nabrania oddechu mogą być przykrym widokiem dla opiekuna, stanowią jednak reakcję fizjologiczną i nie świadczą o cierpieniu – pies odchodzi bez bólu i świadomości. Właściciel ma prawo być przy swoim pupilu podczas całego zabiegu – do niego należy decyzja o pozostaniu w gabinecie do końca, weterynarz nie powinien go wypraszać. Jak przygotować się do uśpienia psa? Do zabiegu warto się odpowiednio przygotować. Nie zmniejszy to bólu z powodu rozstania, pomoże jednak przejść żałobę. Dobrze jest znaleźć chwilę na pożegnanie się z psem i umożliwienie tego pozostałym domownikom. Jeśli w rodzinie jest małe dziecko, należy wytłumaczyć mu, co się stanie z ukochanym pupilem i wyjaśnić, dlaczego czasem trzeba pozwolić przyjacielowi odejść. Jadąc do kliniki weterynaryjnej, warto zabrać ulubioną zabawkę psa bądź element jego posłania – mając przy sobie znajomą rzecz, będzie się czuł bardziej komfortowo. Uśpienie psa – co potem? Wielu opiekunów pragnie być blisko swego czworonożnego przyjaciela nawet po jego śmierci, niestety prawo jest nieubłagane: zwierząt nie można grzebać w przydomowych ogródkach, na prywatnych działkach, osiedlowych skwerach, a nawet w lesie. Za pochowanie pupila w miejscu do tego nieprzeznaczonym (nawet na prywatnym terenie właściciela) grozi kara i to niemała – grzywna wynosi bowiem w takim przypadku od 500 do 1000 zł. Nie jest to jednak kwestia złej woli ustawodawcy, tylko wymóg sanitarny i ekologiczny. W ciałach psów, które zostały poddane eutanazji, jeszcze przez rok pozostają bowiem substancje użyte do zatrzymania akcji serca. Chodzi głównie o silnie trujący fenobarbital, podawany w tak silnym stężeniu, że każde zwierzę, które wejdzie w kontakt ze zwłokami, narażone jest na porażenie układu oddechowego, śpiączkę, a nawet śmierć. Problem wiąże się również z psami, które odeszły na skutek choroby, zwłaszcza zakaźnej – niektóre patogeny wywołujące tego rodzaju schorzenia jeszcze przez długi czas mogą stanowić zagrożenie dla innych zwierząt. Jak pochować psa? Co więc zrobić z ciałem pupila? Najprościej jest zostawić je w klinice – większość tego rodzaju placówek współpracuje z firmami zajmującymi się kremacją uśpionych zwierząt. Koszt takiej usługi, podobnie jak w przypadku eutanazji, uzależniony jest od wagi zwierzęcia – zazwyczaj wynosi on 10–15 zł za kilogram. Niestety, zwłoki poddawane są kremacji zbiorowej i chowane w zbiorowym grobie, co dla wielu właścicieli jest nie do przyjęcia. Tak jak nie pochowaliby członka rodziny w zbiorowej mogile, tak nie wyobrażają sobie czegoś podobnego w przypadku czworonożnego przyjaciela. Coraz więcej firm oferuje jednak możliwość kremacji indywidualnej – w takim przypadku spalane są pojedyncze zwłoki, prochy zamknięte w urnie zaś przekazywane właścicielowi, który może pochować je w osobnej mogile, zatrzymać w domu, a nawet rozsypać w dowolnym miejscu. Na to ostatnie prawo już zezwala, w momencie spopielania ciało zwierzęcia przestaje być bowiem uznawane za niebezpieczny, zagrażający innym zwierzętom i ludziom odpad. Prochy można więc rozsypać lub zakopać w przydomowym ogródku. Kremacja indywidualna Kremacja indywidualna to znacznie bardziej kosztowne rozwiązanie niż zbiorowa, wyceniane od 600 do nawet 1000 zł w zależności od wagi psa, szanujące jednak godność zwierzęcia. Najczęściej firmy te zapewniają darmowy transport zwłok z kliniki na miejsce kremacji, opiekun może natomiast być obecny przy spopielaniu. W ofercie wielu z nich znajduje się także poprawienie stanu psich zwłok np. poprzez zmycie krwi czy przyczesanie sierści zwierząt, które odeszły na skutek wypadku – jest to szczególnie ważne, gdy na ukochanego pupila po raz ostatni chce popatrzeć dziecko. Możliwe bywa także uzyskanie swego rodzaju pamiątki po czworonożnym przyjacielu, np. odcisk łapy lub wisiorek z prochami, a nawet fragmentem DNA zwierzaka. Nie trzeba nawet snuć marzeń o sklonowaniu pupila (choć przy odpowiednio zasobnym koncie bankowym ich realizacja jest możliwa), najczęściej wystarczy świadomość posiadania czegoś, co kiedyś tworzyło ukochanego psiaka. Cmentarze dla zwierząt Bardziej tradycyjną formę pochówku zapewniają cmentarze dla zwierząt. W Polsce pierwsze tego rodzaju miejsce powstało już w 1991 roku w podwarszawskiej wsi Konik Nowy – początkowo cmentarz ten przeznaczony był wyłącznie dla psów, z czasem zaczął jednak przyjmować także inne zwierzęta domowe. Do dziś pozostaje on największym cmentarzem dla zwierząt w kraju i, niestety, jednym z nielicznych, mimo rosnącej popularności takiej formy pochówku czworonogów. Miłośnicy zwierząt walczą o budowę kolejnych cmentarzy, spotykają się jednak z oporem ze strony władz miast i mieszkańców – problemem jest kwestia możliwego zanieczyszczenia wód gruntowych trującymi składnikami mieszanki stosowanej do eutanazji. Pochowanie pupila na cmentarzu zapewnia opiekunowi możliwość odwiedzania grobu, co pomaga w procesie żałoby. Mogiły oznaczone są nie tylko imieniem zwierzęcia, ale i numerem ułatwiającym identyfikację (pomocne zwłaszcza w przypadku popularnych imion, takich jak Reksio czy Rambo). Opiekunowie mogą zamówić pomnik lub tabliczkę ze zdjęciem pupila. Ile kosztuje pochowanie psa? Niektóre cmentarze połączone są z krematorium, co znacznie ułatwia pochówek. Większość tego rodzaju miejsc to własność prywatna – prowadzą je zapaleni miłośnicy zwierząt, często sami mający za sobą bolesne rozstanie z pupilem i doświadczenie niegodnego pochówku. Tylko nieliczne cmentarze prowadzone są przez schroniska dla bezdomnych zwierząt bądź miasta. Koszt pochówku na cmentarzu dla zwierząt nie jest wysoki – waha się od 200 do 500 zł za 5 lat. Uśpienie psa to najtrudniejsza decyzja, jaką musi podjąć właściciel zwierzęcia. Dla wielu jest to moment tak bolesny, że nie są w stanie być z psem podczas zabiegu, pozostawiając zwierzę wyłącznie pod opieką pracowników kliniki. Warto jednak na chwilę zapomnieć o własnym bólu – w obcym środowisku, otoczony obcymi ludźmi pies będzie osamotniony i przestraszony. Zwierzęta domowe towarzyszą nam na dobre i na złe, my też powinniśmy to dla nich zrobić – tym bardziej, że właściwe pożegnanie ułatwia późniejsze uporanie się z żałobą. Jak uśpić psa domowym sposobem? To bardzo smutne, na szczęście nie ma takiej możliwości, by uśpić psa na podstawie własnych preferencji. Wizyta u weterynarza to obowiązek, ponieważ konieczne jest wykonanie szeregu badań i obserwacji pupila, by podjąć słuszną decyzję co do zabiegu eutanazji. Eutanazja psa to temat tabu Śmierć to temat nieprzyjemny i bolesny, który najchętniej od siebie odsuwamy, spychając go w zakamarki świadomości. Uśpienie psa wiąże się jednak nie tylko z cierpieniem, wywołanym rozstaniem z ukochanym czworonogiem, ale i z wątpliwościami natury moralnej. Istnieje wielu przeciwników eutanazji zwierząt, którzy krytykują „wydawanie wyroków”, dobrze wiedząc, że ludzie po ostateczne rozwiązanie sięgają często z przyczyn innych niż medyczne. Skoro eutanazja człowieka uchodzi za zbrodnię, dlaczego eutanazja psa jest dla wielu tylko zastrzykiem? Naświetlając bliżej ten złożony i kontrowersyjny temat, mamy nadzieję – z jednej strony - ułatwić Ci tę trudną decyzję, a z drugiej być może odwieźć od kroków zbyt pochopnych. Uśpienie psa na życzenie? W gabinetach weterynaryjnych często pojawiają się klienci, którzy żądają uśpienia psa na życzenie. Powodów takiej wizyty może być bardzo wiele, jeden bardziej oburzający od drugiego. Czasem wystarczy już błahostka, taka jak: pies nie chce się bawić z dzieckiem, wyrósł za duży, nie spełnia oczekiwań, niszczy meble lub denerwuje sąsiadów wyciem i szczekaniem. W innych przypadkach właściciele chcą się pozbyć zwierzęcia z powodu wyjazdu na wymarzony urlop lub dlatego, że stary pies zbrzydł, zaczął śmierdzieć lub popuszczać mocz. Nierzadko do decyzji o uśmierceniu psa czują się zmuszeni zrozpaczeni właściciele, których nie stać na drogie leczenie. Pamiętaj jednak o tym, że przy odrobinie determinacji prawie zawsze uda się znaleźć lepsze rozwiązanie niż eutanazja, wystarczy zwrócić się o pomoc do rodziny, przyjaciół, mediów społecznościowych czy organizacji prozwierzęcych, aby znaleźć pupilowi nowy dom lub zebrać środki na jego terapię. Ponadto w świetle prawa każdemu psu należy się opieka weterynarza i odpowiednie leczenie w razie choroby, a dbanie o zdrowie swojego zwierzęcia jest ustawowym obowiązkiem nad czworonogiem jest podstawowym obowiązkiem każdego właściciela psa. Kiedy można uśpić psa – eutanazja według prawa Nawet jeśli eutanazje psów z błahych i egoistycznych powodów zdarzają się w gabinetach weterynaryjnych nagminnie, prawo jest w tej kwestii jednoznaczne. Zgodnie z Ustawą o Ochronie Zwierząt art. 6 i art. 33 oraz Kodeksem Etyki Lekarza Weterynarii art. 15, decyzję o uśpieniu psa lekarz weterynarii może podjąć wyłącznie wtedy, kiedy istnieją medyczne przesłanki do wykonania eutanazji. W przypadku zwierząt domowych (bo ustawa definiuje również uśmiercanie zwierząt dzikich lub gospodarskich) wskazania do uśpienia obejmują punkty 3), 4) i 5): • konieczność bezzwłocznego uśmiercenia,• działania niezbędne do usunięcia poważnego zagrożenia sanitarnego ludzi lub zwierząt,• usuwanie osobników bezpośrednio zagrażających ludziom lub innym zwierzętom, jeżeli nie jest możliwy inny sposób usunięcia zagrożenia, Wskazania do uśpienia psa Kiedy weterynarz powinien odmówić eutanazji psa? Przypadki oczywiste, takie jak brak czasu, utrata zainteresowania czy niepożądane zachowanie czworonoga do ostatecznego rozwiązania, jakim jest uśpienie psa, w żadnym wypadku się nie kwalifikują i nie podlega to żadnej dyskusji. Ale istnieje jeszcze cały szereg innych powodów, którymi kierują się właściciele, podejmując decyzję o eutanazji. Wymieniając kilka z nich – wraz z możliwymi rozwiązaniami – chcielibyśmy zachęcić Cię do odważnych i humanitarnych decyzji, ratujących życie psiaka. A może lekarz się myli… Decyzja o uśpieniu psa byłaby prawdopodobnie dużo łatwiejsza, gdyby istniały obiektywne i jednoznaczne wskaźniki, określające stan zdrowia, a właściwie cierpienia czworonożnego pacjenta. Sama byłam świadkiem diagnozy weterynarza, który po zbadaniu mojej suczki podczas naszego ostatniego wspólnego urlopu ocenił jej stan jako bardzo ciężki i kwalifikujący się do natychmiastowego uśpienia. Jakież było jego zdziwienie, gdy mój pies (u którego kilka tygodni wcześniej stwierdzono raka śledziony) – po kilkuminutowej apatii nagle z energią zeskoczył z zabiegowego stołu i w najlepsze zaczął buszować w koszu na odpadki w poszukiwaniu smakołyków. Po zapaści nie było ani śladu, a mój mały potwór towarzyszył nam jeszcze kilka dobrych tygodni, ciesząc się dobrym humorem i jeszcze lepszym apetytem. Również pies mojej znajomej, u którego lekarz zdiagnozował „galopującego” raka kości, polecając szybką eutanazję, aby oszczędzić zwierzęciu ostrych bólów, od prawie dwóch lat galopuje o własnych siłach bez śladu cierpienia. Kiedy uśpić psa – jak poznać, że przyszedł czas? Najtrudniej ocenić sytuację wtedy, kiedy stan zdrowia psa z każdym dniem pogarsza się odrobinę. Bardzo ciężko rozpoznać tę niewidzialną granicę, za którą zostało już tylko cierpienie. Czasem potrzeba postronnego obserwatora, który potrząśnie właścicielem, niejako przyzwyczajonym do smutnego widoku obolałego ulubieńca. Innym razem tylko uważny i wrażliwy opiekun zrozumie, że jego ukochany pies cierpi, jeśli ten całe życie był wytrzymały na ból i nie okazywał słabości. Wynika to z instynktu samozachowawczego, chroniącego zwierzę przed wyeliminowaniem go ze stada. Jak podjąć decyzję o eutanazji psa? Jeśli podjąłeś wszelkie możliwe wysiłki, aby zapewnić choremu pupilowi szczęśliwą jesień i komfort codziennego życia, ale jego stan zdrowia dramatycznie się pogorszył lub jeśli na skutek poważnej kontuzji pomyślna operacja jest wykluczona, powinieneś skrócić cierpienie zwierzęcia. Chociaż konieczność zaniechania walki o czworonoga, którego odejście złamie Ci serce, jest bezgranicznie bolesna, decyzja o jego uśpieniu będzie dowodem Twojej miłości i sposobem na odwdzięczenie się za lata przyjaźni, wierności i lojalności. Zwróć się o radę do zaufanego weterynarza, który oceni stan zdrowia Twojego psa i przedyskutuj jego diagnozę z rodziną i przyjaciółmi. Czasem dobrze jest także zasięgnąć porady innego specjalisty lub uśpić starego psa? Starość i niedołężność, a nawet demencja to jeszcze nie powody, aby uśpić psa. Wielu psich seniorów, pomimo ograniczeń ruchowych, takich czy innych bolączek lub typowych oznak podeszłego wieku jest wciąż w na tyle dobrej kondycji, że normalne funkcjonowanie nie sprawia im cierpienia. Nie pozbywaj się wieloletniego przyjaciela tylko dlatego, że nie dowidzi, nie dosłyszy, nieładnie pachnie, popuszcza mocz czy nie może Ci już towarzyszyć w codziennym joggingu. Jeśli jednak starszemu psu towarzyszą wyniszczające dolegliwości, powodujące nieustanny ból, którego nie uśmierzą już najsilniejsze leki, jeśli nie może się normalnie poruszać, odżywiać czy załatwiać swoich potrzeb, zastanów się, jaki jest poziom komfortu jego życia i czy pozwolenie na odejście nie byłoby dla niego bardziej humanitarnym rozwiązaniem. Jak wygląda eutanazja psa? Kto choć raz musiał „wydać wyrok” na swojego pupila, nigdy tego przeżycia nie zapomni. Na czym polega uśpienie psa, czy zwierzę odczuwa ból i jak długo trwa zabieg? To pytania, które dręczą każdego właściciela. Wszystkich, którzy tego doświadczenia jeszcze nie zrobili, pragniemy uspokoić, że sam proces jest bezbolesny i trwa zaledwie kilka chwil. Krótki ból pies może odczuwać tylko podczas pierwszego ukłucia, kiedy to weterynarz podaje leki uspokajające, jeśli zwierzę jest przytomne. Na ich działanie czeka się od kilku do kilkunastu minut, podczas których pies powoli się uspokaja i przestaje odczuwać jakiekolwiek bóle. Czasem zdarza się tak, że mocno schorowany pies o silnie wyniszczonym organizmie odchodzi już po podaniu tego zastrzyku. Z reguły jednak potrzebna jest wysoka dawka barbituranów, które stosuje się zwykle w znieczuleniu ogólnym lub w narkozie, ale w niższym stężeniu. Po ich wstrzyknięciu przestaje funkcjonować kora mózgowa, zwierzę traci przytomność, a serce przestaje bić. Przygotowanie do uśpienia i formalności Aby weterynarz mógł dokonać eutanazji psa, musi najpierw orzec, że istnieją medyczne przesłanki do wykonania takiego zabiegu, a opiekun wyrazić na to pisemną zgodę. Bez względu na czas, jaki miałeś do dyspozycji, aby przygotować się do pożegnania, nie będzie Ci łatwo umieścić swojego podpisu na papierze, który oznacza wyrok śmierci dla Twojego przyjaciela. Dlatego spróbuj się na to przygotować, aby nie wpaść w histerię już na tym etapie. Pamiętaj, że Twoje zdenerwowanie udzieli się również psu, który ma prawo do spokojnego i godnego odejścia. Nie zostawiaj psa samego Nawet jeśli należysz do osób, które z „wrażliwości na krzywdę zwierząt” nie odwiedzają schronisk i za wszelką cenę chciałbyś uniknąć konfrontacji ze smutną rzeczywistością, w żadnym wypadku nie zostawiaj psa samego. Chociaż śmierć zwierzęcia to ogromny cios, a towarzyszenie mu w ostatniej drodze wymaga od nas silnych nerwów, nie opuszczaj swojego przyjaciela, gdy umiera. Dla Ciebie to bardzo trudne, ale co czuje pies, który odchodzi w samotności, otoczony w lecznicy obcymi ludźmi, zimnymi sprzętami i w otoczeniu, które zwykle negatywnie mu się kojarzy? Tu sprawdza się stare powiedzenie „prawdziwego przyjaciela poznaje się w biedzie” – schowaj własne lęki do kieszeni i otocz ukochane stworzenie największą dawką miłości, na jaką Cię stać. Ja sama przechodziłam te męczarnie już trzy razy i z każdym psem umierała cząstka mnie, ale każde zwierzę odchodziło w moich objęciach, z moim zapachem w nozdrzach i z widokiem mojej twarzy w gasnących oczach. Odpowiednie pożegnanie i wsparcie psa, to niezbędny element uśpienia zwierzęcia. Fizjologiczne reakcje organizmu podczas eutanazji Oprócz emocji, które Tobą targają w tak trudnym momencie, powinieneś również przygotować się na fizjologiczne reakcji organizmu, towarzyszące umieraniu. Leki starej generacji często doprowadzały do wymiotów; substancje, które podaje się dziś, zwykle na szczęście już takich skutków nie wywołują. Po podaniu leku usypiającego może jednak dojść do drżenia pojedynczych mięśni lub ruchu całych lap, wynikającego z uwalnianych impulsów nerwowych. Zachodzi to poza świadomością zwierzęcia i nie jest spowodowane bólem. W chwilę po śmierci dochodzi także do rozluźnienia mięśni, w tym zwieraczy, co może prowadzić do mimowolnego oddania moczu lub kału przez psa. To z pewnością niemiły widok, ale za życia też musiałeś zmagać się ze sprzątaniem nieczystości po psie i nie umniejszyło to Twojej do niego miłości. Wspominając przeżyte z nim lata z pewnością lepiej będziesz pamiętał wszystkie miłe chwile od tych, które do najprzyjemniejszych nie należały. Ile kosztuje uśpienie psa? Cena eutanazji to nie tylko sam koszt uśpienia, które zależy od ilości podanych leków i waha się od 50 do 250 złotych. Dodatkowym wydatkiem będzie spopielenie ciała, którego cena jest uzależniona od tego, czy zdecydujesz się na kremację zbiorową (około 200 złotych i pochówek w mogile zbiorowej) czy indywidualną. Za tę ostatnią w przypadku małych czworonogów zapłacisz około 700 złotych, za większe psy nawet dwukrotnie więcej. Urnę z popiołem – w przypadku kremacji indywidualnej – wolno Ci odebrać po skremowaniu, choć to już szara strefa prawa. Bo trzymać urny z prochami psa w mieszkaniu legalnie nie wolno, podobnie jak nie wolno ich rozsypywać w lesie czy nad morzem. Firmy kremacyjne zwykle jednak przymykają oczy, oficjalnie zakładając, że opiekun odebraną urnę z prochami zmarłego psa umieści na zwierzęcym cmentarzu. Gdzie pochować psa? Jeśli chcesz ciało pupila pochować, możesz to zrobić tylko na jednym z kilkunastu istniejących w Polsce cmentarzy dla zwierząt. W naszym kraju nie wolno bowiem pochować ulubieńca ani w ogródku, ani na działce ani w żadnym innym miejscu – niezależnie od tego, czy jest to teren prywatny czy publiczny. Cena pochówku uzależniona jest od wagi psa i waha się od 400 do 700 złotych, a koszty pomnika mogą wynieść od 150 złotych do kilku tysięcy. Opłata pielęgnacyjna, czyli roczny koszt utrzymania grobu to średnio dodatkowe 100 złotych. Jeśli niedaleko Twojego miejsca zamieszkania znajduje się tzw. grzebowisko i nie jesteś ograniczony finansowo, warto wybrać możliwość wykupienia miejsca na cmentarzu, które będziesz mógł odwiedzać. Miejsca pochówku znajdziesz aktualnie w Bydgoszczy, Bytomiu, Gdańsku, Gorzowie Wielkopolskim, Halinowie, Kątach Wrocławskich, Koniku Nowym, Pile, Rakszawie, Ropczycach, Rybniku, Rzędzianach, Sicienku, Słupsku, Szymanowie i w Toruniu. W innym przypadku pozostaje Ci tylko pozostawienie ciała w gabinecie weterynaryjnym, gdzie najpierw znajdzie się w chłodni, a stamtąd zostanie odebrane przez zakład utylizacyjny. Ostatni spacer – czyli co zrobić dla psa przed pożegnaniem? Na ostatni spacer w przypadku ciężko chorego i cierpiącego psiaka lub zwierzęcia po wypadku często jest już za późno, ale możesz sprawić, aby koniec życia był dla Twojego pupila możliwie najszczęśliwszy. Zadbaj o przyjemności, które kochał najbardziej: ukochaną pluszową zabawkę, przytulny kocyk, smyranie po brzuchu. Ale przede wszystkim: bądź blisko i postaraj się zachować spokój, zostawiając rozpacz i łzy na później. Bądź dla niego opoką i ostoją, a nie źródłem emocji i zdenerwowania. Eutanazja psa w domu Pisząc o uśpieniu zwierzaka we własnych czterech ścianach nie mamy na myśli rad na temat, czy uśpić psa samemu, bo jest to niedozwolone – chyba, że sam jesteś lekarzem weterynarii. Chodzi tu o ostatnie pożegnanie, w którym zaufany weterynarz pojawi się u Ciebie w domu. To dla psa najmniej stresujące rozwiązanie, bo odchodzi w znanym sobie otoczeniu, w towarzystwie ukochanego właściciela, na własnym posłaniu. Zadbaj o spokój i przyjazną atmosferę, możesz włączyć kojącą muzykę, zgasić światło, zapalić świeczkę. Zrób wszystko, aby Twój przyjaciel czuł się spokojny i bezpieczny. Lekarstwo na stratę przyjaciela Ból po stracie ukochanego przyjaciela jest w stanie ukoić tylko czas i…. nowy zwierzak, któremu zdecydujesz się dać dom. Niektórzy potrzebują na żałobę więcej czasu, czasem nawet zarzekając się, że już nigdy nie wezmą innego zwierzęcia pod swój dach, bo cierpienie po rozstaniu z nim jest zbyt duże. Inni szybko szukają pocieszenia w adopcji innego czworonoga. Daj sobie czas na żałobę. Łatwiej ja zniesiesz w otoczeniu rodziny lub najbliższych przyjaciół – nie kryj emocji, nie tamuj łez. Zwykle wspomnienia miłych chwil i zabawnych historii z życia Twojego czworonoga, nawet okraszone płaczem, dobrze Ci zrobią i pozwolą łatwiej pogodzić się ze stratą niż kiedy dusisz w sobie smutek. Podsumowanie Decyzja o eutanazji ukochanego przyjaciela to najtrudniejsze przeżycie, z jakim każdy właściciel czworonoga musi się zmierzyć. Jeśli się do niej przygotujesz zamiast spychać na dalszy plan, łatwiej Ci będzie podjąć konkretne kroki. Rozmowa z bliskimi i zasięgnięcie rady zaufanego weterynarza pomoże Ci ocenić jakość życia Twojego ulubieńca i dać dojść do głosu rozsądkowi – bo serce zwykle podpowiada inaczej. .